Veel koersen zetten hoogtepunt na hoogtepunt neer. Er lijkt geen einde te komen aan de alsmaar stijgende koersen. Daarboven op geven een redelijk aantal indicatoren aan dat de markt overgewaardeerd is. Zal er een einde komen aan de bull markt? Kunnen we binnenkort een correctie, of zelfs crash verwachten? We gaan een aantal factoren behandelen en kijken hoe groot die kans is. Maar eerst, wat houdt een beurs- correctie of crash eigenlijk in?
Inhoudsopgave
Wat is een beurscorrectie?
Een beurscorrectie is een scherpe plotselinge daling op de beurs. Meestal met een daling van 10 tot 20% vanaf het piekniveau. We noemen het een beurscorrectie wanneer deze daling in korte tijd plaatsvindt. Dit kunnen dagen zijn, maar ook een aantal weken.
Wat is een beurscrash?
Een beurscrash is een zeer scherpe plotselinge daling op de beurs. Meestal met een daling van meer dan 20% vanaf het piekniveau. Eveneens binnen dagen of weken.
Bear-market
Deze twee zijn niet te verwarren met een ‘bear market’. Een bear market is een dalende markt/trend die langdurig aanhoud. Zo’n dalende trend kan ook leiden tot 10%, 20% of zelfs meer daling vanaf de top. In tegenstelling tot een beurscorrectie of beurscrash gebeurd dit niet in korte tijd, maar over een periode van maanden of zelfs jaren.
Lees ook: Wat is een Bearmarkt? – Alles over de bear market
Bull-market
Het tegenovergestelde van een bear market is een bull market. Een langere periode met een stijgende trend. Over het algemeen duurt een bull market langer dan een bear market.
Lees ook: Oefenen met beleggen
Wat veroorzaakt een crash of correctie
Om proberen in te schatten wanneer de markt gaat dalen is het van belang te kijken wat zoiets veroorzaakt. De meeste mensen kopen aandelen voor de lange termijn. Dat verklaard waarom een bull market over het algemeen langer duurt dan een bear market. Dat kan omslaan wanneer er iets onverwachts gebeurd. In 2020 zagen we dat ‘het coronavirus’ voor veel paniek zorgde, hierdoor onderging de markt een stevige crash. Nadat er meer duidelijkheid kwam stegen de beurzen daarom weer in rap tempo.
Bovenstaand voorbeeld trof de hele wereld waardoor de impact ook groot was. Dit kan ook op kleinere schaal plaatsvinden, zoals een Nederlandse bank die omvalt bijvoorbeeld. Waarschijnlijk zou de Amerikaanse beurs hier niet heel heftig op reageren. De periode die vooraf gaat aan de presidentsverkiezingen zie je ook dat de markt onrustig word. We kunnen stellen dat beleggers niet van onzekerheden houden.
Factoren voor een mogelijke beurs- crash of correctie
Los van zulke onverwachte gebeurtenissen zijn er veel meer factoren. Factoren die we wél kunnen zien en rekening mee kunnen houden. We gaan er een aantal behandelen zodat jij voor jezelf kunt besluiten hoeveel geld je belegd wil houden. Laten we wel voorop stellen dat uit onderzoek blijkt dat je het best kunt blijven zitten in plaats van het in- en uitstappen.
Hoge waardering
De belangrijkste factor voor mij persoonlijk is de waardering. Wanneer de markt in zijn algemeen ‘duur’ is, maar een bedrijf naar mijn mening prima gewaardeerd zal ik hier niet snel aandelen van verkopen. Je koopt aandelen namelijk voor de lange termijn. Zolang het bedrijf goed geprijsd is en goed doorgroeit, is er geen reden tot verkoop. Dat neemt niet weg dat er bedrijven bijzitten waar de waardering erg hoog is. Veel toekomstig verwachte groei is ingeprijsd waardoor het risico groter word. Wanneer resultaten tegenvallen zal de koers hier waarschijnlijk negatief op reageren.
Hype
Je ziet veel hype aandelen of crypto enorm stijgen. Het gaat om onrealistische waarderingen, vaak bij fundamenteel zwakke assets. Dit kan een teken zijn van teveel ‘euforie’. Verlies maken op de markt lijkt soms lastig. Wat je ook koopt, het stijgt. Dat kan niet blijven doorgaan en is ongezond voor de markten.
Technisch ongunstig
De meeste beleggers kiezen aandelen op basis van fundamentele analyses. Diep in de cijfers en vooruitzichten van een bedrijf duiken om vervolgens te kijken of een aandeel het kopen waard is. Andere beleggers gebruiken (ook) technische analyses. Op basis van de trend van een aandeel grafiek kijken, of zelfs proberen te voorspellen, wat de koers in de toekomst doet. Wanneer de koers van een grote index er technisch minder goed voor staat kan dat zorgen voor een negatief sentiment.
Stimulus
Zowel de Amerikaanse als de Europese economie wordt ondersteund door steunpakketten. Zodra de cijfers het toelaten zal deze stimulus worden afgebouwd. Dat is gezond voor de markt, maar kan op korte termijn voor volatiliteit zorgen. Het kan ook bedrijven in de problemen brengen of zelfs de economie knoeien.
Rentes
Samenhangend met de stimulus die zal worden afgebouwd. De rente standen zullen naar alle waarschijnlijkheid niet zo laag blijven. Om de economie verder op gang te helpen zal de rente omhoog gaan. Voor de economie op de langere termijn alleen maar gunstig. Voor (groei)aandelen op de korte termijn is dat een heel ander verhaal. Zulke bedrijven profiteren juist van lage rentes, doordat ze goedkoop geld kunnen lenen om te investeren.
Inflatie
De angst voor (langdurig) hoge inflatie kan eveneens voor volatiliteit zorgen. Een manier om inflatie aan te pakken is namelijk de rentes verhogen. Daardoor verwachten beleggers vaak al een rente verhoging, wat negatieve gevolgen heeft voor de koersen.
Dalend consumentenvertrouwen
Een dalend consumentenvertrouwen kan een voorteken zijn van stagnerende groei. Consumenten houden tenslotte de economie (mede) draaiende. Het is voor de economie het gunstigst wanneer mensen hun geld zo veel mogelijk uitgeven. Cijfers als dezen kunnen ook van korte duur zijn. Na één maand een dalend consumentenvertrouwen geen reden tot paniek.
Obligatierendementen
De obligatiemarkt geeft vaak ook een indicatie van hoe de economie en beursen er voor staan. Wanneer de onzekerheid toeneemt kiezen beleggers voor veiligere opties, zoals obligaties. Daarbij geven dalende obligatierendementen een indicatie voor vertraagde economische groei.
Shiller PE Ratio
Dit is een ratio die je grofweg een waardering geeft van de index. Hoe hoger deze staat, hoe hoger de markt over het algemeen gewaardeerd is. Historisch gezien staat deze momenteel op een hoog punt. Dit is (deels) te verklaren door de historisch lage rentestand.
China
China heeft de afgelopen tijd voor veel onzekerheid gezorgd. We kunnen er bijna een boek over schrijven. Chinese aandelen hebben het daardoor de afgelopen tijd zwaar gehad.
De educatie sector is bijvoorbeeld non-profit gemaakt. Dat betekent kort uitgelegd dat deze sector geen doel meer mag hebben om winst te maken. In Nederland was dit al het geval, en wordt dat als normaal gezien. Op de lange termijn zal het hoogstwaarschijnlijk ook voor China een goede set geweest zijn. Ze maken (kwalitatieve) educatie hierdoor toegankelijker en creëren zo een welvarendere middenklasse. Veel educatieve Chinese beursgenoteerde bedrijven kelderden hierdoor wel flink in prijs. Dat zulke plotselinge maatregelen zoveel invloed kunnen hebben op aandelen schrikt beleggers af.
Een andere onzekerheid van de afgelopen tijd is het ‘Evergrande’ verhaal. Een grote Chinese vastgoedontwikkelaar. Deze stond er financieel slecht voor. De reden waarom dit voor lichte paniek zorgde, is de angst voor een kettingreactie. Mensen verwachtten dat hierdoor meerdere vastgoedontwikkelaars of zelfs banken om zouden vallen.
Lees ook: Freedom24 Review
Voorgaande correcties/crashes
Los van al deze factoren kunnen we leren van het verleden. Welke crashes kent het verleden, en hoe zijn dezen ontstaan?
1929
In begin 1929 hadden we te maken met de bankencrisis. Op 24 oktober een daling van maar liefst 8%, op één dag. In ruim 70 dagen verloor de Amerikaanse index, de Dow Jones, 48%. Dit was pas het begin van een grote depressie. 25 Jaar later stond deze index pas weer op hetzelfde punt als in 1929. Een zeer lang herstel.
Door een verzadigde markt produceerden fabrieken minder. Hierdoor vielen ontslagen en namen bestedingen af. Dit zorgde voor een kettingreactie aan bedrijven die in de problemen raakten en faillissementen.
1987
Pas in 1987 kwam de volgende stevige beurscrash, de eerste na de Tweede Wereldoorlog. Deze crash staat bekend als ‘Black Monday’. Op 19 oktober 1987 verloor de Dow Jones 22,6% (508 punten). Eind oktober daalden de aandelenkoersen met 41,8% in Australië, 22,5% in Canada, 45,8% in Hongkong en 26,4% in het Verenigd Koninkrijk. In tegenstelling tot de crash van 1929 herstelde deze crash een stuk sneller. in 1989 waren de koersen weer hersteld.
Deze crash valt te wijten aan een aantal factoren. De onzekerheid groeide op de valutamarkt, het vertrouwen in de Dollar daalde. De jaren voorafgaand aan deze crash waren zeer goede jaren voor de beurs, sinds 1985 waren de koersen bijna verdubbeld (in twee jaar tijd). Verder was er onzekerheid over de inflatie en de rente die voor het eerst in drie jaar werd verhoogd op kortlopende rekeningen.
2000
Van 1997 tot 2000 waren technologie bedrijven extreem populair. Het internet was net een paar jaar uitgevonden en alles wat hiermee te maken had steeg flink. Zo flink dat de waardering van deze bedrijven totaal buiten verhouding raakte.
De reden voor deze crash is vooral de ‘hype’ omtrent technologiebedrijven. Er werd niet meer naar waardering en netto-inkomsten gekeken, puur gespeculeerd. Daarbij werd veel geld geleend om te beleggen waardoor het een grote bubbel werd. Daarom de benaming ‘dotcom bubble’ op zijn Engels.
2008
In 2008 kelderden de beurzen wereldwijd door het slecht in elkaar stekende hypotheekstelsel. Dit leidde tot de kredietcrisis. Leningen werden veel te makkelijk gefinancierd. Deze leningen werden samen met andere (riskante) leningen in een pakketje op de beurs verhandeld. Deze ‘pakketjes’ werden als zeer veilig beschouwd. Niemand die twijfelde aan de betrouwbaarheid hiervan, op een enkeling na. Michael Burry is bekend van zijn ‘big short’ op de huizenmarkt.
De reden voor deze crisis is duidelijk. De vastgoedmarkt zat fundamenteel niet goed in elkaar. Leningen werden te makkelijk uitgegeven. Pas na een flinke tijd kwamen ze hier achter waardoor de schade enorm was. De ene na de andere bank viel om als gevolg. Hierna zijn er meer regels voor banken bijgekomen en is er kritisch gekeken naar het systeem om een hypotheek te verlenen.
De grootste verliezen op 1 dag
Datum | Verlies |
19 oktober 1987 | -12% |
12 maart 2020 | -10,75% |
26 oktober 1987 | -9,27% |
6 oktober 2008 | -9,14% |
29 september 2008 | -8,75% |
10 oktober 2008 | -8,48% |
8 oktober 2008 | -7,68% |
15 oktober 2008 | -7,56% |
14 september 2001 | -7,25% |
22 oktober 1987 | -7,24% |
9 november 1987 | -7,13% |
Conclusie
Kunnen we op korte termijn een beurscrash of correctie verwachten? Het is en blijft speculeren, niet voor niets dat onderzoeken uitwijzen dat de markt niet is te timen. Mensen die roepen dat de beurs gaat crashen heb je altijd. Gebruik je eigen verstand en doe waar jij je het prettigst bij voelt. Onderzoek wijst uit dat je het best volledig belegd kunt blijven, maar als jij daardoor slechter slaapt, is dat voor jou niet de ideale manier.
Persoonlijk blijf ik grotendeels belegd zolang de bedrijven waarin ik beleg er goed voorstaan. Bij extra onzekerheid is het een optie om extra cash aan te houden in verhouding tot hoeveel je belegd hebt. Zo kun je op momenten dat de beurs daalt bij kopen en profiteren van de daling.
Verder moet je je afvragen of een beurscorrectie wel nadelig is. Op deze manier worden beurzen gezond gehouden qua waardering. Koersen kunnen niet blijven stijgen. Vroeg of laat zullen bedrijven gewaardeerd worden naar hen onderliggende fundamentele waarde.
Een vooraf opgesteld plan kan je helpen tijdens onrustige tijden. In plaats van in paniek te raken of zelfs te verkopen kun je juist profiteren van dalingen door bij te kopen. Zie het als een korting. Zolang het bedrijf fundamenteel sterk blijft is er geen reden om te verkopen.
Bronnenlijst
SeekingAlpha: The Next Chapter Of The Bear Market Has Arrived
Forbes: When Will The Bear Market End?